Girişimcilik Bilgi Sistemi (GBS) verileri kullanılarak gerçekleştirilen BİGG Performans Analizi tamamlandı. TÜBİTAK tarafından açıklanan analiz, 2014-2019 cari yıllarını içeriyor. 2012-2018/2 Çağrı yıllarında kurulmuş 1.231 firmadan 1.178’inin (%95,2) bilgisini içeren analiz sonuçlarına göre; girişimcilerin, teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerini, katma değer ve nitelikli istihdam yaratma potansiyeli yüksek teşebbüslere dönüştürebilmeleri için, fikir aşamasından pazara kadar olan faaliyet desteklerinin arttığı görülüyor.
Türkiye girişimcilik ekosistemini büyüten ve ihtiyaçlarını analiz ederek geliştiren 1512-Girişimcilik Destek Programı (BiGG) kapsamında, iş fikri başvuru süreci tamamlanan 11 çağrı döneminde toplam 33.093 iş fikri başvurusu alındı.
4.593 iş fikri iş planına dönüşerek 2. Aşama panellerinde değerlendirildi. 1.627 girişimci destek almaya hak kazandı ve 1.519 tekno-girişim firması kurularak firmasını kuran girişimcilere toplamda 291 milyon TL (2021 sabit fiyatlarla) destek sağlandı.
2012-2018/2 çağrı yıllarında kurulmuş 1.231 firmadan 1.178’sinin (%95,2) bilgisi temel alınarak hazırlanan rapora göre; 5 yıl içerisinde toplam 958 milyon TL yurt içi ve yurt dışı satış yapıldı. Satış gelirinin %23,3’ü (223 Milyon TL) yurt dışı satışlardan elde edildi. Kamu desteğinin 3,75 katı kadar satış geliri oluşturdu. BiGG çekirdek sermaye desteğinin 7,14 katı kadar ekonomiye girdi sağladı ve 314 fikri sınai mülkiyet hakkı başvurusu yapıldı.
Geleceğe ışık tutan bazı analizlere bakacak olursak; en başarılı girişimcilerin 30-39 yaş aralığında olduğu görülmektedir. Yine programın ilk 4 çağrı döneminde desteklenen 556 firmanın 431’i (%77) ve 2012 çağrısı ile kurulan 6 yaşındaki firmaların %71’i faaliyetlerini sürdürmektedir. BiGG firmalarının bu dönemde aldıkları her 1 TL'lik tekno-girişim desteği karşılığında 7,4 TL satış geliri elde ettiğini göstermektedir. Yine her 1 TL destek, 1,6 TL ihracat geliri sağladığı görülmektedir. Firma başına %2.7 istihdam üretme başarısı gösteren tekno-girişimlerin %18’inin kurucusu kadın olmuştur.
Bu olumlu gelişmeler yanında 11 çağrı dönemi dikkate alındığında; toplam 33.093 iş fikri başvurusu içinden kurulan 1.519 tekno-girişim firması oranı 0.045 olması düşündürücüdür. Bu oranın en az %1’in üzerine çıkarılmasına yönelik “etki analizleri”nin yapılması önem taşımaktadır. Bu kapsamda 2018-2019 Yılları Arasında 2. Aşama Başvurularının Tematik Alan Dağılımı incelendiğinde katma değeri yüksek olan “sağlık ve iyi yaşam” ile “iletişim ve sayısal dönüşüm” alanlarına (toplamda %63) öncelik verildiği görülmektedir.
Girişimlerin desteklenmesi gereken 3 aşama ise; ürün ve hizmetlerin ticarileştirilmesi, yeni pazarlara girilmesi ve ihracat kapasitesinin artırılması olarak sıralanmıştır. Bu sıralama gösteriyor ki; teknolojik girişimlere dair yatırım ortamının güçlenmesi, gelişmesi ve daha sağlıklı işleyebilmesi için öncelikle, yatırım miktarı artırılmalıdır.
Yatırımı artırmak için aşılması gereken engeller ise; yüksek teknoloji içeren yatırımlara istinaden farkındalık eksikliği, yurt dışı merkezli büyük şirketlerin alımı dışında çıkış (exit) yapılamaması ve yatırım çarkını döndürecek likiditenin olmamasıdır. Bunun yanında; değerleme için doğru yetkinlikte ve uygun maliyette, bilgi sahibi, değerleme kuruluşunun olmaması, vergi eşitsizliği ve bürokrasi ve kurumlar arası bilgi alışverişi eksikliği de olumsuz etkenlerdir.
Yeni hedef; yatırım ekosistemi hakkında farkındalık kazanmak ve eksik olan anahtar oyuncuları dahil ederek yüksek teknoloji girişimlerini farklı pazarlara hazırlamak adına, küresel bakış açısına sahip olan girişimci sayısını artırmak olmalıdır. Zincirin tüm halkaları güçlendirilmelidir.